Ograniczniki przepięć – jak je dobierać?

Przepięcia mogą zagrozić urządzeniom, budynkom i instalacjom elektrycznym właściwie w każdym miejscu. Takie zagrożenia można jednak wyeliminować lub przynajmniej znacznie zredukować dzięki ogranicznikom przepięć. W jaki sposób je dobierać?

Jeśli ogranicznik przepięć zostanie właściwie dobrany, zabezpieczy skutecznie instalację elektryczną bez względu na rodzaj budynku. W przeciwnym przypadku może dojść do uszkodzenia urządzeń podpiętych do sieci elektroenergetycznej, a w najlepszym razie do ich nieprawidłowego działania.

Kilka słów o przepięciach

Przepięciami nazywamy wzrost napięcia, który przekracza maksymalne napięcie przewidziane dla określonej instalacji elektrycznej lub dla danych urządzeń elektrycznych. Na co dzień możemy mieć do czynienia z przepięciami, które powstają przy wykonywaniu łączeń lub z przepięciami, które są skutkiem wyładowań atmosferycznych. Zadaniem ogranicznika przepięć, który jest przeważnie budowany na bazie takiego elementu jak warystor, jest ograniczenie przedostania się przepięcia do instalacji elektrycznej. To chroni nie tylko samą instalację, ale i wszelkie urządzenia elektryczne do niej podpięte. W rozdzielniach głównych, czyli na pierwszej linii, montuje się ograniczniki Typu 1. Natomiast drugi stopień ochrony stanowią ograniczniki Typu 2, które znajdziemy w podrozdzielnicach. Pierwsze z tych ograniczników mają za zadanie chronić instalację przed bezpośrednimi skutkami wyładowań atmosferycznych, a drugie eliminują przepięcia wynikające z wyładowań pośrednich i przepięcia łączeniowe. Za to w samych urządzeniach końcowych umieszcza się ograniczniki Typu 3.

Instalacja odgromowa a ograniczniki przepięć

Zastosowanie odpowiednich ograniczników przepięć zależy także od instalacji odgromowej, jaka została zamontowana na określonym budynku. Jeśli nie ma zewnętrznej instalacji, można bez problemu użyć ograniczniki przepięć Typu 2, co jest zgodne z normą VDE 0100-443. W ten sposób zyskujemy ochronę do 1,5 kV (ochrona urządzeń z kategorii przepięciowej I-IV). Tam, gdzie natomiast znajduje się zewnętrzna instalacja odgromowa, konieczne jest zastosowanie ograniczników przepięć zarówno Typu 1, jak i Typu 2. Takie zabezpieczenie montowane jest za licznikiem w rozdzielni głównej. Przy połączeniu obydwu tych typów ograniczników przepięć poziom ochrony wynosi 1,5 kV (ochrona urządzeń z kategorii przepięciowej II-IV). Ogranicznik przepięć łączony jest z przewodem ochronnym PE i szyną uziemiającą GSU.

Dobór ograniczników przepięć

Niezwykle istotne jest właściwe dobranie ograniczników przepięć każdego z wymienionych wcześniej typów. Gdy ogranicznik Typu 1 zostanie zamontowany przed licznikiem, trzeba uwzględnić wymagania operatora sieci energoelektrycznej. Taki ogranicznik musi być zgodny z normą DIN EN 61643, według które najczęściej przyjmuje się prąd piorunowy na poziomie 25 kA na każdym biegunie, a sam ogranicznik musi opierać się na iskiernikach z wytrzymałością zwarciową 25 kA.

W przypadku ograniczników Typu 2 ważny jest znamionowy prąd wyładowczy, który pozwala odprowadzić piętnaście razy większy prąd piorunowy. Natomiast maksymalny prąd wyładowczy (zwykle 40 kA) powinien umożliwić odprowadzenie znamionowego prądu wywoławczego na poziomie 20 kV.

Wybór odpowiedniego ogranicznika przepięć ma kluczowe znaczenie dla skutecznej ochrony instalacji elektrycznej i urządzeń elektrycznych. Trzeba wziąć pod uwagę wiele parametrów, aby zabezpieczenie rzeczywiście zadziałało w kryzysowej sytuacji.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *