Łatwo wskazać zalety własnego domu w porównaniu z mieszkaniem w budynku wielorodzinnym. To większe komfort i prywatność, taras i ogród, które dają możliwość spędzania czasu na powietrzu i dużą swobodę, no i oczywiście więcej miejsca na przechowywanie rzeczy, jak spiżarnia, schowki, pomieszczenia gospodarcze, a także garaż na własny użytek. Na wybór właściwego projektu domu mają wpływ liczne czynniki, takie jak dostępny budżet, działka, którą inwestor posiada lub zamierza kupić, potrzeby przyszłych domowników, a wreszcie własne upodobania i trendy, jakie obserwujemy przeglądając branżowe media.
Powierzchnia użytkowa i funkcjonalność wnętrz
Wielkość domu zależy od liczby przyszłych użytkowników i ich potrzeb. Najczęściej zakładamy po jednej sypialni dla każdego z dzieci i dużą sypialnię dla rodziców, a w miarę możliwości uwzględniamy w projekcie domu dodatkowe pokoje, jak gabinet, sypialnia dla gości, domowa siłownia lub pokój rozrywki. Salon i jadalnia do ogólnego użytku są już standardem i praktycznie nie projektuje się już domów bez podziału na strefy dzienną – wspólną i nocną – prywatną. Czteroosobowa rodzina będzie się czuła dość komfortowo w domu po powierzchni około 100 metrów kwadratowych, ale jeśli będzie miała do dyspozycji półtora razy tyle i każdy z domowników będzie miał na przykład własną garderobę i łazienkę, to też nie wyda się to za dużo. Zanim jednak inwestor wybierze projekt dużego domu, powinien wziąć pod uwagę nie tylko wyższe koszty budowy, co jest oczywiste, ale także większe opłaty za utrzymanie, zwłaszcza za ogrzewanie zimą.
Wielkość domu i liczba kondygnacji a warunki lokalne
Domy parterowe są popularne i często wybierane z dwóch zasadniczych powodów. Po pierwsze są wygodne, bo wszystkie pomieszczenia są łatwo dostępne, po drugie – są tańsze, bo nie wymagają budowy dodatkowego stropu i chodów, a oba te elementy są kosztowne. Schody bywają też oceniane jako niepraktyczne, nie tylko dlatego że mogą stanowić barierę na osób lub zwierząt w podeszłym wieku, ale także dlatego że klatka schodowa zajmuje miejsce na obu kondygnacjach. Część inwestorów nie może jednak wybrać projektu domu parterowego z powodu wielkości i kształtu działki, na której ma być budowany dom. Aby ocenić, czy na danej parceli można zbudować dom parterowy o wymaganej powierzchni użytkowej należy oprócz obrysu budynku uwzględnić odległości określone w przepisach ogólnobudowlanych. Są to 4 metry od granicy działki dla ściany z oknami i drzwiami i 3 metry – dla ścian bez otworów. W przypadku działek o szerokości 16 i mniej metrów, czyli kwalifikowanych jako wąskie, odległości te są mniejsze. Na niedużej działce może się nie zmieścić odpowiednio wygodny dom parterowy i wówczas należy szukać projektu domu wśród projektów budynków dwukondygnacyjnych. Dokonując wyboru pomiędzy domen piętrowym i domem z poddaszem inwestorzy muszą się liczyć nie tylko z różnicą kosztów budowy, bo dom z pełnym piętrem będzie droższy, a le także z tym, że skosy powstające na poddaszach zmniejszają powierzchnię użytkową i mogą utrudnić aranżację pomieszczeń.
Decyzji o wyborze projektu domu powinien towarzyszyć wgląd do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub lokalne warunki zabudowy. Dokumenty te dostępne są w miejscowych urzędach gmin i określają maksymalną wysokość budynku, kąt nachylenia dachu i inne istotne parametry. Należy upewnić się, że wybrany projekt jest z nimi zgodny, najlepiej przez zakupem projektu.
Technologia budowy i instalacje a projekt domu
Wybór technologii, w jakiej będzie budowany dom ma wpływ na projekt o tyle, że architekt uwzględnia ją w obliczeniach dla konstrukcji ścian i stropów, termoizolacyjności poszczególnych elementów i innych parametrów. Zanim podejmiemy decyzję, czy dom ma być murowany czy drewniany, czy budowany tradycyjnie, czy z prefabrykatów, analizujemy zarówno różnice w kosztach i terminach wykonania, jak i późniejsze walory użytkowe każdej z nich. Warto też wcześniej zdecydować się na system grzewczy, bo od niego zależy nie tylko to, jak duże pomieszczenie potrzebne będzie na urządzenia grzewcze i ewentualne paliwo, ale też instalacja cieplna, którą uwzględnia się w projekcie domu.